INCOTERMS 2020 có gì mới?

Phòng Thương mại Quốc tế (International Chamber of Commerce – ICC) đang soạn thảo bản sửa đổi các Điều kiện Thương mại Quốc tế 2020, gọi tắt là Incoterms 2020. Ngoài một số thay đổi chính liên quan đến các điều kiện thương mại quốc tế, Ủy ban soạn thảo Incoterms 2020 dự định sẽ đơn giản hóa các quy tắc, loại bỏ những từ ngữ và các cụm từ khó hiểu để những người với tiếng Anh không phải là ngôn ngữ chính có thể dễ dàng hiểu đúng các điều kiện Incoterms.

1. Loại bỏ EXW, DDP và FAS

Các điều kiện EXW, DDP và FAS sẽ không còn trong Incoterms 2020 bởi vì: EXW (Ex works – Giao hàng tại Xưởng) thường được các công ty có ít kinh nghiệm trong việc xuất khẩu hàng hóa sử dụng; DDP (Delivered Duty Paid – Giao hàng đã nộp Thuế) thường được dùng với hàng mẫu hoặc hàng là phụ tùng, linh kiện loại nhỏ và gửi chuyển phát nhanh (express courier service) cho người mua. Theo thống kê, EXW và DDP dùng nhiều trong mua bán thuộc phạm vi quốc gia.

FAS (Free Alongside Ship – Giao hàng dọc mạn tàu), qua thống kê, ít thấy được sử dụng vì FAS có phần giống FCA (Free Carrier – Giao hàng cho người vận chuyển) ở chỗ hàng hóa được giao tại một địa điểm nào đó bao gồm cảng ở nước xuất khẩu. Với FCA, người bán có thể giao hàng tại bến cảng như FAS do cầu cảng là một phần của bến cảng biển.

2. Mở rộng điều kiện FCA

FCA được dùng khá phổ biến trong mua bán hàng hóa quốc tế do tính chất linh hoạt về địa điểm giao hàng: cảng biển, ga xe lửa, cảng hàng không, kho hàng, trung tâm phân phối hàng hóa... và có thể dùng với mọi phương thức vận tải, rất thích hợp với vận tải đa phương thức.

FCA theo Incoterms 2020 được mở rộng thành hai điều kiện: (i) dành cho vận tải đường bộ, và (ii) dành cho vận tải đường biển.
Việc mở rộng sử dụng FCA tạo ra sự thay đổi lớn bởi vì FCA giúp người bán kiểm soát và hiểu rõ nghĩa vụ, trách nhiệm đối với thông quan hàng hóa.

3. DDP được tách thành hai điều kiện mới

DDP không còn trong Incoterms 2020 nhưng được tách thành hai điều kiện mới: DTP (Delivered at Terminal Paid – Giao hàng tại ga đến đã thông quan ) và DPP (Delivered at Place Paid – Giao hàng tại nơi đến đã thông quan).

DDP của Incoterms 2010 quy định người bán phải nộp thuế hải quan tại nơi đến bất kỳ, như kho hàng, ga ... của người mua. Với việc tách thành hai điều kiện, người bán vẫn phải nộp thuế nhập khẩu nhưng phân biệt rõ về nơi giao hàng cuối cùng.

Với DTP, người bán chịu mọi chi phí vận tải, thuế cho đến khi hàng được giao đến ga (cảng hàng không, cảng biển...) tại nơi đến.
Với DPP, người bán chịu mọi chi phí vận tải, thuế cho đến khi hàng được giao đến địa điểm không phải là ga, ví dụ: trụ sở của người mua.

4. Sửa đổi điều kiện FOB và CIF

FOB (Free On Board – Giao hàng lên tàu) và CIF (Cost, Insurance and Freight – Tiền hàng, Bảo hiểm và Cước phí) là hai điều kiện được sử dụng, có thể nói, là rất phổ biến và đã có từ rất lâu trong mua bán quốc tế, và nội địa (từ Incoterms 2010). Trong một văn bản đánh giá về Incoterms gần đây, ICC cho rằng do công tác tuyên truyền chưa thật tốt nên rất nhiều công ty vẫn dùng FOB và CIF cho hàng hóa vận chuyển bằng tàu biển chở container mà lẽ ra phải dùng hai điều kiện tương ứng là FCA và CIP.

Do khối lượng hàng hóa được vận chuyển bằng container ngày càng tăng, Incoterms 2020 có sửa đổi điều kiện FOB và CIF có thể dùng cho hàng chở bằng tàu container.

5. Bổ sung điều khoản CNI

CNI (Cost and Insurance – Tiền hàng và Bảo hiểm) là điều khoản mới của Incoterms 2020. Điều khoản này nhằm tạo thêm sự lựa chọn cho người bán khi họ muốn mua bảo hiểm cho hàng hóa nhưng không chịu trách nhiệm và chi phí và thu xếp vận tải như điều kiện CFR hoặc CIF. Khác với FCA, CNI bao gồm phí bảo hiểm do người bán chịu. Theo CNI rủi ro chuyển từ người bán sang người mua giống với FCA (tại nơi giao hàng ở nơi đi/nước xuất khẩu).

Phiên bản Incoterm 2020 được đơn giản hóa, phù hợp hơn với thực tế, có ví dụ minh họa với các thuật ngữ đơn giản nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thương mại và hoạt động dịch vụ logistics. (Theo ICC, FIATA).

Quang Anh/VLR